عنایت الله رضا و فعالیت های علمی اش در مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی

۲۰تیرماه سالروز درگذشت دکتر رضا، محقق و مترجم تاریخ و جغرافیای تاریخی ایران بود که از سال ۱۳۶۵ در مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی به‌عنوان مدیر بخش جغرافیا فعالیت می‌کرد.

به گزارش خبرگزاری شبستان از رشت، «عنایت‌الله رضا» در تاریخ ۱۸خرداد ۱۲۹۹ در شهر رشت متولد شد، وی برادر فضل‌الله رضا (نظریه پرداز معروف ریاضی) است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

خانواده وی از روحانیان صاحب نفوذ گیلان بودند و نام خانوادگی ایشان منسوب به «حاجی آقا رضا» از مجتهدان گیلان بوده‌است. اجداد او، پدر و پدربزرگ همه از مراجع گیلان بودند.

 

عنایت الله زمانی متولد شد که آخرین سال فعالیت جنبش جنگل بود و روس‌ها، جنگلیان و میرزا کوچک را تحت فشار قرار داده بودند. خانواده رضا که از میرزا حمایت می‌کردند، ناچار شدند به دلیل ورود نیروهای بلشویک شوروی به گیلان، رشت را به مقصد تهران ترک کنند و پس از پایان حوادث جنگل دوباره به رشت بازگشتند.

 

اگرچه عنایت الله، تحصیلات ابتدایی را در رشت آغاز کرد، ولی بلافاصله از کلاس دوم دبستان به تهران آمد و در مدرسه ادب در سرچشمه تحصیل کرد. از کلاس چهارم ابتدایی دوباره به رشت برگشت و دوره ابتدایی و دوره متوسطه را هم در رشت تمام کرد.

 

بعد از سال ۱۳۱۵ به تهران رفت و در سال ۱۳۱۶ خورشیدی دیپلم متوسطه خود را در رشته ادبیات از دبیرستان دارالفنون اخذ کرد. سپس برای نظام وظیفه، به دانشکده افسری رفت و در آنجا افسر شد.

 

سال ۱۳۱۸ رشته هوایی در دانشکده افسری به طور مستقل وجود نداشت، دانشجویانی که افسر می‌شدند، اعلام می‌کردند که می‌خواهند به رشته دریایی و یا هوایی بروند، او به رشته هوایی رفت و از آن زمان در نیروی هوایی خدمت کرد و افسر خلبان هوایی بود و دانشکده دیده‌بانی نیروی هوایی را تمام کرد.

 

وی توانست در باکو، مدرک لیسانس خود را دریافت کند و پس از آن در سال ۱۳۳۵ در آزمون دکترای رشته فلسفه با درجه عالی دفاع کرد.

 

دکتر رضا در سال ۱۳۴۷ در کتابخانه ملی پهلوی سابق که در آن زمان یکی از مراکز ایران‌شناسی بود، به کار مشغول شد و همان دوران از وی برای تدریس در مراکز دانشگاهی دعوت به همکاری شد. ابتدا به سمت متصدی کتاب‌های روسی در همان کتابخانه (بخش کنگره جهانی ایرانشناسی) و سپس به‌عنوان معاون علمی و پژوهشی آن کتابخانه مشغول شد. پس از انقلاب اسلامی مسئولیت کتابخانه به او واگذار شد، اما به سبب بیماری و عزیمت شش ماهه به خارج از ایران برای مداوا، ادامه کار میسر نگردید.

 

وی از سال ۱۳۶۵ در مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، به عنوان مدیر بخش جغرافیا و عضو شورای عالی علمی فعالیت می‌کرد. «آذربایجان و اران (آلبانیای قفقاز)»، «اران از دوران باستان تا آغاز عهد مغول»، «مارکسیسم و ماجرای بیگانگی انسان»، «ایران و ترکان در روزگار ساسانیان» و «کمونیسم اروپایی» از جمله آثار اوست.

 

دکتر عنایت الله رضا در ۲۰تیر ۱۳۸۹ در سن ۹۰ سالگی زندگی را بدرود گفت.

پایان پیام/595

منبع: شبستان

کلیدواژه: عنایت الله رضا دایره المعارف اسلامی عنایت الله الله رضا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۵۸۱۹۵۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حرکت آیت‌الله لاری زمینه‌ساز شکل‌گیری انقلابی بر مبنای نظریه ولایت مطلقه فقیه است

ایسنا/فارس تولیت حرم مطهر احمدبن موسی شاهچراغ(ع) گفت: حرکتی که آیت‌الله نجفی لاری در زمان حیات خود انجام داد، زمینه‌ساز شکل‌گیری حکومت و انقلاب اسلامی بر مبنای نظریه ولایت مطلقه فقیه است.

حجت‌الاسلام والمسلمین ابراهیم کلانتری امروز، ۱۹ اردیبهشت در همایش بین‌المللی «مرجعیت شیعه، حکمرانی و تمدن اسلامی با محوریت واکاوی اندیشه‌های مرحوم آیت‌الله سید عبدالحسین نجفی لاری» گفت: این نشست با همکاری دانشگاه جهرم، برای این برگزار شده است تا نگاهی به زندگی این اندیشمند، عالم و مجاهد راه حق داشته باشیم.

وی با بیان اینکه اینکه می‌توان آیت‌الله سیدعبدالحسین نجفی لاری را در ردیف «آخوند خراسانی» بزرگترین رهبر مشروطه قرار داد، افزود: ایشان از شاگردان «میرزای شیرازی» بوده است، شخصیتی که در سن ۲۲ سالگی به مقام اجتهاد رسید. این نشانگر بلوغ فکری، استعداد و سخت‌کوشی این عالم بزرگ شیعی است.

کلانتری با تصریح اینکه کل حضور ایشان در ایران ۳۳ سال طول کشید، تصریح کرد: دوران حضور ایشان در فارس یکی از پرنشیب و فرازترین ادوار بوده و امروز یکصدمین سالگرد فوت این شخصیت بزرگ است.

تولیت حرم مطهر شاهچراغ(ع) افزود: یکی از اتفاقاتی که در دوران مرحوم آیت الله نجفی لاری در ایران افتاد این است که کشور به دو بخش تقسیم شد. قسمت شمالی در دست روسیه و قسمت جنوب در استعمار و استثمار انگلستان درآمد. در این زمان به خاطر قحطی و جنایات انگلیس جمعیت ایران حدوداً نصف شد.

کلانتری تصریح کرد: این عالم بزرگ همزمان در سه جبهه جنگید: استعمار انگلستان، استبداد قاجار و یک جهاد همه جانبه پی‌ریزی کرد و نظام اسلامی بر مبنای ولایت فقیه را بنیان نهاد.

وی ادامه داد: کاری که مرحوم عبدالحسین نجفی لاری انجام داد همان کاری است که انقلاب کبیر اسلامی حدود ۶۰، ۷۰ سال قبل در مقیاس وسیع‌تر انجام داد. حرکت آیت‌الله لاری زمینه‌ساز شکل‌گیری انقلابی بر مبنای نظریه ولایت مطلقه فقیه است.

کلانتری گفت: با برگزاری این نشست‌ها شاید بتوانیم کمی از دین خود را به این فقیه بزرگ ادا کنیم، تا نسل جدید بتوانند از خرمن دستاورد بزرگان دین بهره‌مند شوند.

عضو هیئت علمی دانشگاه جهرم نیز در این مراسم گفت: اولین و تنهاترین شخصی که عمق شخصیت این عالم بزرگ را متوجه شدند، رهبر معظم انقلاب بودند. ما از ایشان یاد گرفتیم که این عالم ربانی چه ظرفیت‌های داشتند و می‌شود از آن درس گرفت.

حجت‌الاسلام والمسلمین منصور مهدوی با بیان اینکه اولین وجه ایشان باور عملی بود که به ولایت فقیه داشتند، تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب تاکید بسیار داشتند که اولین حکومت کوچک اسلامی را ایشان تاسیس کردند و ما تا زمان امام خمینی(ره) همچون شخصیتی نداریم.

وی از نام‌گذاری روز ۱۹ اردیبهشت به نام این عالم و فقیه عالیقدر خبر داد و گفت: یکی از کارهایی که در دست پیگیری است، ثبت این روز به نام این فقیه فقید است و امیدواریم این همایش‌ها سرآغازی برای نکوداشت‌های بعدی باشد.

مهدوی افزود: مقابله با استعمار انگلیس، مقابله با تجزیه کشور و فتوای بازگشت مناطق جدا شده به کشور، اقتصاد مقاومتی که اظهار کردن باید تولیدات داخلی داشته باشیم، جزیی از تلاش‌ها و نگرش‌های عملی این عالم ربانی بود.

به گزارش ایسنا، مرحوم آیت‌الله سیدعبدالحسین لاری، یکی از علمای بزرگ منطقه جنوب فارس بودند که نقش مهمی در مبارزه با استعمار انگلیس در منطقه جنوب کشور ایفا کردند.

انتهای پیام